Kadencja samorządowa będzie wydłużona? Włodarze miast i gmin podzieleni

Jedni mówią o organizacyjnych zaletach, inni widzą wady prawne. Sejm zgodził się na wydłużenie kadencji samorządów do wiosny 2024 r. Lokalni włodarze w ocenie tego działania są podzieleni.

Sejm w czwartek przyjął zmiany w prawie wydłużające kadencję samorządów do 30 kwietnia 2024 r. Powodem takiej decyzji było nałożenie się terminów wyborów samorządowych z wyborami parlamentarnymi – oba wydarzenia pierwotnie były planowane na jesień 2023 r. Decyzja nie jest ostateczna, musi zatwierdzić ją jeszcze Senat (lub Sejm odrzucić jego poprawki), a następnie prezydent, ale wszystko wskazuje na to, że prezydenci, burmistrzowie, wójtowie i radni będą rządzić dłużej.

Organizacja będzie łatwiejsza

– Przyjmuję do wiadomości i nie jestem przeciwny – mówi Paweł Szczepankiewicz. – Skrócenie kadencji by było gorsze dla samorządów – uważa. Wójt gminy Wierzbinek twierdzi, że jeżeli zachodzą takie okoliczności, jak teraz, a parlament ma możliwości przesunięcia wyborów, to trzeba się do tego dostosować. Zorganizowanie podwójnych byłoby bowiem trudne do opanowania, a dodatkowe miesiące pozwolą jednak spokojnie przygotować się do wyborów samorządowych. – Poza tym wiosna to lepszy czas dla gospodarzy gmin i miast pod względem budżetowym. Można ich później rozliczać – mówi Paweł Szczepankiewicz.

Piotr Korytkowski, prezydent Konina, też dostrzega pozytywy takiego rozwiązania. Wybrani na wiosnę włodarze będą mogli szybko pracować na budżecie opracowanym przez nich, a kampania parlamentarna jesienią nie zdominuje kampanii samorządowej, która musiałaby się toczyć w czasie równoległym. – Wiadomo bowiem, że polityce krajowej towarzyszą duże emocje, napięcia i przekaz zdominowany przez dużą politykę. Tymczasem wybory samorządowe mają charakter lokalny, w dużej mierze opierają się na kontakcie bezpośrednim, na programach skrojonych pod uwarunkowania danej gminy czy miasta. Często towarzyszą temu rozmowy dotyczące namacalnych problemów, jak potrzeba remontu ulicy czy wybudowania nowego żłobka. To całkowicie inny charakter zarówno kampanii, jak i wyborów.

Wydłużenie niezgodne z Konstytucją?

Prezydent Konina podkreśla jednak, że tego typu decyzja jest obarczona wadami prawnymi. – Trybunał Konstytucyjny wskazywał już ten problem w 1998 roku, kiedy to zmianę czasu trwania kadencji samorządu wymusiła reforma administracyjna kraju – mówi. –  Podsumowując – uważam, że przedłużenie kadencji samorządu ma swoje zalety organizacyjne, ale jest niestety obarczone wadami prawnymi.

Na łamanie kalendarza wyborczego zwraca również uwagę Stefan Dziamara, burmistrz Rychwała. – Samorządy by sobie poradziły w zakresie przeprowadzenia wyborów. Mam pełną świadomość, że chodzi o kwestie polityczne i jest nieco inne rozumowanie. Z drugiej strony wiemy, że samorządowcy znają sytuację i łatwiej jest im reagować na to co się dzieje w kraju, a że w kraju jest źle to wszyscy wiemy – zauważa.

Przełożenie wyborów pozwoli uniknąć kolizji z wyborami parlamentarnymi, ale spowoduje kolizję z wyborami do Parlamentu Europejskiego – mówi burmistrz Kleczewa, Mariusz Musiałowski. – W przypadku wyborów do parlamentu polskiego kolejna kolizja nastąpiłaby dopiero za dwadzieścia lat, bo kadencja samorządowa trwa pięć lat, a Sejmu i Senatu – cztery. A teraz będziemy mieć co pięć lat kolizję w organizowaniu wyborów samorządowych i do Parlamentu Europejskiego – zauważa. Jak jednak ocenia, na pracę samych samorządów wydłużenie kadencji nie będzie miało większego wpływu.